کاربر گرامی به وب سایت دادسرا یار خوش آمدید | برای استفاده کامل از امکانات سایت عضو یا وارد شوید

سیر تا پیاز معامله فضولی-کاربردی

شما در حال مشاهده مطلب مذکور در بخش مقالات سایت می باشید

سیر تا پیاز معامله فضولی-کاربردی

سیر تا پیاز معامله فضولی-کاربردی

معامله فضولی چیست؟

به نوشته دادسرایار در مقاله معامله فضولی چیست؟

دادسرایار 24 ساعته در خدمت شماست حتی روز های تعطیل

021-91-01-61-52

اشخاصی که در رابطه با اموال و دارایی خود و انجام فعالیت های تجاری و اقتصادی اقدام به معامله میکنند و در این معامله ها،افراد در راستای صحت آن بر موازین قانون مدنی و عرف آن جامعه قراردادهایی منعقد میکنند.هر انسانی با این دیدگاه معامله انجام میدهد که به نفع و سودی برسد و در طی انجام قرارداد دچار ضرر و مشکلات ناشی از عدم رضایت طرف مقابل خود نشود.معاملات در قانون مدنی مورد بحث قرار گرفته است و ماده های لازم جهت انجام و قانونی و مشروع بودن آن تنظیم شده است،اکنون در اینجا با نوعی از معامله روبه رو هستیم که رضایت طرفین قرارداد و اشخاص اصلی مورد معامله در مرحله انعقاد آن مقابل هم قرار نمیگیرند.این نوع قرارداد که به نام معامله ی فضولی است،مورد بحث و شرایط آن را طبق قانون مدنی که از ماده ی۲۴۷تا ماده۲۶۳ بررسی میکنیم.

سکوت مالک هنگام معامله فضولی:

سکوت مالک حین معامله فضولی اینگونه است که اگر مالک حین معامله فضولی در مجلس عقد حضور داشته باشد و سکوت کند،سکوت او به معنای اعلام رضایت نیست و پس از عقد باید رضایت او را جلب کرد.اگر مالک پس از معامله فضولی عقد را رد کند،معامله منتفی است و مالک نمی تواند پس از آن عقد را به طور مجدد اجازه دهد.اجازه به معنی اعلام موافقت با معامله فضولی و در به معنی اعلام مخالفت با معامله فضولی است.

در معامله فضولی قرارداد باطل است یا غیرنافذ؟؟

اگر کسی نسبت به مالی معامله فضولی کند و بعد معلوم شود که آن مال،ملک معامله کننده و متعلق به او بوده یا ملک کسی بوده است که معامله کننده میتوانسته از جانب او به عنوان ولی یا وکیل معامله کند،در این صورت صحت معامله موکول به اجازه شخص فضول است.در غیر این صورت معامله باطل خواهد بود.همچنین اگر فردی مال خود و مال غیر را ضمن عقدی واحد به شخص دیگری منتقل کند یا این دو مال در جریان یک معامله قرار بگیرد،معامله نسبت به مال خود او نافذ و صحیح و نسبت به مال غیر،فضولی محسوب میشود.

شرایط اجازه در معامله فضولی:

اجازه مالک در صورتی عقد را کامل میکند که در گذشته به رد نباشد،در غیر اینصورت معامله با رد قبلی باطل شده و اجازه بعدی نمیتواند به ماهیت حقوقی باطل شده اعتبار بخشد.اجازه باید در زمان اهلیت اجازه دهنده صادر شود.در صورتی که مالک هنگام اجازه،صغیر،مجنون یا سفیه باشد،اجازه بی تاثیر خواهد بود.

مبحث استرداد در معامله فضولی:

در صورتی که فضول مال مورد معامله را به طرف معامله تسلیم کرده باشد و آن مال نزد او موجود باشد،مالک خواهد توانست با رد معامله،به او مراجعه کرده و عین مال خود را استرداد کند.هرگاه مال مورد معامله،نزد آن شخص تلف شده باشد،مالک بدل مال و همچنین کلیه منافع و نمائات مال را از او میگیرد؛خواه آن منافع مورد استفاده قرار گرفته باشد یا خیر.در رابطه با معامله ی فضولی و آنچه در تعاریف و ماده های قانون مدنی بیان شد،چنین معامله ای نه صحیح و نه باطل قلمداد شده است و این نوع معامله با قبول مالک صحیح و در صورت رد آثار حقوقی را از دست میدهد و در این صورت فضول در مقابله با طرف معامله قرار میگیرد و آثار حقوقی در این قضیه با شخص فضول است که چه چیزی را تعهد کرده یا تعهد نکرده است.

موضوع ماده۱۹۷ معامله فضولی:

در صورتی که ثمن یا مثمن معامله عین متغیر به غیر باشد آن معامله برای صاحب عین خواهد بود.

معامله فضولی دو حالت دارد:

_معامله برای غیر=غیر یعنی مالک

_معامله برای خود=خود هم یعنی فضول

معامله برای غیر:

فضول برای مالک معامله میکند و در این حالت فضول سوء نیت ندارد.برای مالک معامله میکند و بعد پولش را هم میگیرد و به مالک میدهد.این نوع معامله را هم معامله برای غیر و هم معامله برای مالک می نامند.

معامله برای خود(برای فضول)

خود فضول مال مالک را میفروشد برای خودش.یعنی دیگر برای مالک نمیفروشد یعنی اینکه میخواهد پولش را بردارد برای خودش،یعنی ممکن است حتی سوء نیت هم داشته باشد،مثل:دزد،ممکنه سوء نیت هم نداشته باشد،مثل کسی که اشتباه کرده است.که این موضوع نشان میدهد در بحث معامله برای خود اختلاف وجود دارد عده ای می گویند باطل است و عده دیگر میگویند غیر نافذ است.

ماده۱۹۷قانون مدنی در باب این موضوع،نظر دوم را پذیرفته است.این ماده میگوید:معامله برای خود غیر نافذ است و باطل نیست.

در حقوق ایران معامله فضولی غیر نافذ است.چه معامله فضول برای خود باشد چه معامله برای غیر باشد.

طبق ماده ۱۹۷قانون مدنی:در صورتی که ثمن یا مثمن،معامله ی عین متعلق به غیر باشد آن معامله برای صاحب عین خواهد بود.در این ماده،معامله برای صاحب عین خواهد بود،یعنی حتی اگر معامله برای فضول هم باشد،اتوماتیک وار میشود برای مالک پس غیر نافذ است.

معامله فضولی موضوع مواد۲۴۷تا۲۶۳ قانون مدنی است.

معامله فضولی معمولا در عقود تملیکی است.مثل بیع.ولی در عقود عهدی هم هست،پس معمولا در عقود تملیکی است ولی در عقود عهدی هم یافت میشود،در عقود اذنی هم هست.یعنی کلا در همه عقود است منتها بیشتر در عقود تملیکی وجود دارد.اینکه من مال شما را میفروشم این میشود معامله فضولی تملیکی.

نکات معامله فضولی:

_در حقوق ایران مبنای معامله فضولی نظریه نمایندگی میباشد.یعنی اینکه وقتی مالک معامله فضولی را تنفیذ میکند انگار فضول نماینده اش بوده.

_دومین نکته در معامله فضولی این است که ما در معامله فضولی سه نفر داریم:شخصی که معامله میکند که بهش میگوییم فضول یا فضولی یا معامل فضولی.شخصی که با فضول معامله میکند که بهش می گوییم اصیل یا متعامل.شخصی که فضول برای او معامله میکند را بهش می  گوییم مالک یا غیر.

_نکته سوم اینکه معامله فضولی را دو نفر میتوانند تنفیذ کنند.

۱)مالک

۲)قائم مقام

اجازه یا تنفیذ یا در معامله فضولی دو نوع است:

_یا صریح است.

_یا ضمنی است.

اگر مالک بگوید اجازه دادم یا رد کردم این صریح است،معمولا صریح با لفظ است.ولی اجازه و در ضمنی با فعل هم است.

تعدد معامله فضولی:

تعدد معامله های فضولی امکان پذیر خواهد بود.اگر عین مالی که موضوع معامله ی فضولی بوده است،قبل ازاینکه مالک معامله ی فضولی را اجازه یا رد کند مورد معامله ی دیگر نیز واقع شود،مالک میتواند هر یک از معاملات را که بخواهد اجازه کند.در اینصورت هر یکی را که اجازه کرد معاملات بعد از آن نافذ یعنی صحیح است و سابق بر آن باطل خواهد بود.

بیشتر بخوانید: قرارداد پیش فروش آپارتمان چیست؟

بیشتر بخوانید: کارت نظام مهندسی چیست؟

بیشتر بخوانید: مراحل صدور پروانه ساختمان چگونه است؟

image
JM
نویسنده این مطلب

مهدی حنیور

ارسال دیدگاه

کاربر عزیز برای ارسال دیدگاه ابتدا باید عضو یا وارد شوید

عضویت / ورود
 
دیدگاه ها
این مطلب نظری ندارد