کاربر گرامی به وب سایت دادسرا یار خوش آمدید | برای استفاده کامل از امکانات سایت عضو یا وارد شوید

سهم الارث +بررسی تخصصی و نکات مهم آن-کاربردی و ویژه

شما در حال مشاهده مطلب مذکور در بخش مقالات سایت می باشید

سهم الارث +بررسی تخصصی و نکات مهم آن-کاربردی و ویژه

 سهم الارث +بررسی تخصصی و نکات مهم آن-کاربردی و ویژه

بررسی تخصصی سهم ارث

به نوشته دادسرایار در مقاله وکیل سرقت در بوشهر

دادسرایار 24 ساعته در خدمت شماست حتی روز های تعطیل

021-91-01-61-52

سهم ارث چیست؟

وکیل ارث در بندرعباس در مورد نکات ارث توضیح داد:خداوند در قرآن کریم می فرماید همه آسمان و زمین تنها ملک اوست و انسان فناناپذیر به ناچار آنچه را ملک خود تلقی کرده روزی از دست خواهد داد.

با فوت یک نفر و رجعت او به سمت دنیای باقی، پس از اینکه برای آن شخص بیان و نزدیکان او از مراسم عزاداری فارغ گشتند نکته بسیار مهمی که باعث ایجاد روابط حقوقی جدید بین بازماندگان می گردد تقسیم سهم الارث متوفی می باشد مبحث سهم الارث در حقوق ایران برگرفته از منابع استنباط فقهی و قرآن کریم می باشد که مقررات آن تبیین گردیده است.

بسیاری از قوانین و مقررات در خصوص سهم الارث در قرآن کریم و شرع مقدس بیان گردیده است و قوانین جاری کشور نیز در این خصوص بر مبنای موارد شرعی پایه ریزی شده است.

قانون مدنی در ماده ۸۶۱ به بعد در فصول مختلف به این مهم پرداخته، در این مقوله سعی می نماییم به طور مختصر بخشی از این مقررات را جهت آشنایی شما مخاطبین محترم به صورت ساده بیان نمایم.

تحقق ارث و سهم ارث شخص تا زنده است مالک اموال خویش می باشد ولی همین که فوت کند به ورثه او منتقل می گردد انسان نسبت به ثلث مال خود ، حق هرگونه تصرفی در حال حیات خود راجع به بعد از وفات را دارد و می تواند نسبت به آن وصیت کند.

ماده ۸۶۷ قانون مدنی عنوان داشته ارث به موت حقیقی یا به موت فرضی مورث تحقق پیدا می کند مقصود از موت حقیقی مذکور در این ماده آن است که تاریخ فوت معلوم و معین باشد اعم از این که موت به وسیله یک حادثه یا به وسیله بیماری اتفاق افتاده باشد موت فرضی آن است که اصلا زمان وفات مجهول باشد یا هیچ گونه اثری از آن فرد نباشد مثلا، عده ای در کشتی غرق شوند یا بر اثر زلزله فردی مقود الاثر شود در این موارد نیز دادگاه با وجود شرایطی و پس از گذشت زمان و مدت خاص، حکم موت فرضی را صادر می کند پس از صدور حکم موت فرضی برابر قانون وراث می توانند تقاضای تقسیم ترکه و تقسیم سهم ارث خود را بدهند.

ترکه به معنای هر آنچه از میت به جا مانده است می باشد.

پرداخت دیون متوفی قبل از تقسیم سهم ارث ماده ۸۶۸ قانون مدنی استقرار مالکیت وارثان را منوط به پرداخت دیون و ادای حقوقی می داند که بر دین متوفی بوده است مستند این حکم آیه یازدهم سوره شریفه نسا و آیه دوازدهم همان سوره است که خداوند متعال در این دو آیه ارث بردن از متوفی را پس از پرداخت دیون مقرر نموده است.

وکیل ارث در شیراز در این زمنیه توضیح داد:

علاوه بر پرداخت دیون متوفی قبل از تقسیم موارد ذیل نیز از ترکه متوفی کسر میگردد.

۱. قیمت کفن و دفن میت

۲. وصایای میت تا حداکثر یک سوم ترکه پرداخت دیون متوفی در قانون امور حسبی قانون امور حسبی مصوب سال ۱۳۱۹ در ماده ۲۲۵ به بعد مقرر داشته دیون و حقوقی که به عهده متوفی است بعد از هزینه کفن و دفن و تجهیز و سایر هزینه های ضروری از قبیل هزینه حفظ و اداره ترکه باید از ترکه داده شود.

در این قانون آمده است ورثه ملزم نمی باشند غیر از ترکه ، چیزی به بستانکاران بدهند و اگر ترکه برای ادای تمام دیون کافی باشد ترکه مابین تمام بستانکاران آنها تقسیم می شود.

در موقع تقسیم به موجب قانون و به شرح ذیل و به ترتیب طبقات ، طلب کاران دارای حق تقدم نسبت به یکدیگر دارند.

طبقات ارث و سهم ارث طبقات در ارث

با وکیل ارث در بوشهر مشورت کنید و یا مقالات سایت دادسرایار را مطالعه کنید

سهم ارث طبقه اول

حقوق خدمه خانه تا سال آخر قبل از فوت ، حقوق خدمتگزاران متوفی و دستمزد کارگرانی که روزانه یا هفتگی از متوفی مزد می گرفته اند برای مدت سه ماه قبل از فوت

سهم ارث طبقه دوم

طلب اشخاصی که مال آنها به عنوان ولایت با قیمومت تحت اداره متوفی بوده ، نسبت به میزانی که متوفی از جهت ولایت با قیمومت مدیون شده است

سهم ارث طبقه سوم

طلب پزشک و دارو فروش و مطالباتی که صرف مداوای متوفی و خانواده اش در ظرف یک سال قبل از فوت رسیده است.

بنابر آنچه گفته شد مشخص می گردد تقسیم سهم الارث پس از پرداخت مطالبات کلیه افراد فوق و سایر مواردی است که در قوانین دیگر بیان شده است امکان پذیر است شاید این تصور پیش آید که چگونه افراد ارث بر می توانند قبل از تقسیم نسبت به این امور آگاهی یابند و مطمئن شوند که متوفی دیگر بدهی ندارد.

در این خصوص قانون تکلیف را مشخص نموده در قوانین مختلف بیان کرده است که هر یک از وراث می تواند پس از فوت متوفی از مراجع ذیصلاح درخواست گواهی انحصار وراثت نماید مرجع ذیصلاح در این امر، هم اکنون شورای حل اختلاف می باشد که برابر مقررات و ضوابط خاصی که در این خصوص وجود دارد اقدام به تحریر ترکه ، و سایر موارد مرتبط با تقسیم می نماید.

شورای مزبور قبل از انجام این امور و صدور گواهی انحصار وراثت و قبل از تعیین نمودن و تقسیم سهم الارث ازطریق ضوابط خاص اعم از روزنامه و غیره نسبت عدم بدهی متوفی اطمینان حاصل می نماید.

موجبات ارث و طبقات مختلف ارث بر برابر قانون مدنی افراد با رابطه نسبی و سببی از یکدیگر ارث می برند ماده ۸۶۲ قانون مدنی عنوان می دارد اشخاصی که به موجب نسب ارث می برند سه طبقه هستند.

پدر و مادر و فرزندان متوفی و تمام نوه ها و نبیره های متوفی و در اصطلاح اولاد اولاد طبقه دوم شامل اجداد و برادر و خواهر و فرزندان آنها می باشد طبقه سوم نیز شامل عموها و عمه ها ، خاله ها ، دایی ها و همچنین فرزندان آنها می باشد.

لازم به ذکر است این طبقه بندی از اهمیت ویژه ای برخوردار می باشد زیرا در صورتی که حتی یک نفر از افراد طبقه اول وجود داشته باشند به هیچ وجه ارثی به طبقه بعد نخواهد رسید زمانی ما مجاز هستیم ارث را به طبقات بعد منتقل نماییم که حتی یک نفر از طبقه قبل وجود نداشته باشد ماده ۸۶۳ قانون مدنی این امر صحه گذاشته است داشته و عنوان می دارد طبقه بعد وقتی ارث می برند که از وارث این طبقه قبل کسی نباشد.

آنچه گفته شد بردن ارث طريق نسب می باشد اما افراد دیگری نیز با وجود طبقات فوق و در کنار آنها از طريق سبب ارث می برند ارث بردن زن و شوهراز یکدیگر به این طریق می باشد.

موانع ارث و سهم ارث

وکیل ارث در اصفهان در این زمنیه بدین شرح توضیح داد:گاه در اختلافات خانوادگی بر اثر عصبانیت گاهی می شنویم که یک پدر به فرزند خود می گوید تو را از ارث محروم می نمایم .

این حرف تا چه اندازه صحیح است، آیا با فوت آن پدر به صرف گفتن این جمله یا حتی نوشتن مکتوبه ای آن فرزند محروم از ارث می گردد در زیر به برخی از موانع ارث بردن اشاره می نماییم.

قتل و سهم ارث ماده ۸۷۵ قانون مدنی شرط وراثت را زنده بودن در حین فوت مورث می داند و تنها موردی که در مثال فوق سبب مانع شدن ارث بردن می گردد قتل است بدین معنا که اگر فرزند پدر خود را بکشد دیگر از او ارث نخواهد برد در سایر طبقات ارث بر نیز همین حکم جاری و ساری است ماده ۸۸۰ قانون مدنی عنوان داشته است:

قتل از موانع ارث است بنابراین اگر کسی مورث خود را عمدا بکشد از ارث بری ممنوع می شود اعم از اینکه قتل به مباشرت باشد یا به معاونت و مشارکت پس نه تنها قتل به مباشرت توسط خود شخص وی را از بردن ارث محروم می کند حتی اگر معاونت یا مشارکت در قتل از جانب وی ثابت شود مانع ارث بردن او می شود فلسفه و حکمت این حکم آن است که مورث برای استفاده سریع تر از مال متوفی اقدام به قتل او نکنند و اگر مورث خود را کشتند از ارث محروم گردند.

لازم به توضیح است، قتلی مانع ارث است که به ناحق باشد اما اگر وارث به عنوان قصاص قاتل پدر خود را بکشد این موجب محرومیت از ارث نخواهد بود مثل دایی فردی پدر او را بکشد در این جا اگر آن فرد حکم قانون قصاص نماید در این حالت از ارث دایی خود محروم نخواهد شد و در کنار سایرین مقررات و قوانین صاحب ارث شود.

ماده ۸۸۱ قانون مدنی این موضوع را تایید نموده و بیان داشته در صورتی که قتل غیر عمدی یا به حکم قانون یا برای دفاع باشد مانع ارث بردن نخواهد شد.

بنابراین پاسخ این سوال که در ابتدای با این مضمون عنوان گردید که اگر پدری به فرزند خود از روی عصبانیت بگوید تو را محروم از ارث می کنم صرف گفتن این جمله یا مکتوب کردن آن مانع ارث بردن آن فرزند نخواهد شد مگر اینکه آن پدر در زمان حیات خود اموال خود را به نحو دیگری به شخص ثالثی منتقل نمایند.

در این صورت دیگر مالی از متوفی باقی نمی ماند که قابل تقسیم باشد که به آن فرزند برسد مورد دیگری که پدر می تواند به استناد آن تا حدود ی خاص که در قانون یک سوم در نظر گرفته شده است فرزند را از ارث محروم نمایند وصیت است که البته وصيت زاید بر ثلث نیز نافذ نمی باشد.

تاثیر کفر در ارث و سهم ارث ماده ۸۸۱ مکرر قانون مدنی می گوید کافر از مسلمان ارث نمی برد و اگر در بین بررسی سهم توبای کافری مسلم باشد ارث نمی برند اگر چه از لحاظ طبقه و درجه مقدم بر مسلم باشند کفر و ایمان در زمان تحقق ارث معیار است پس اگر راستی بعد از تملک ترکه و پیش از تقسیم آن کافر شوند از ارث محروم نمی گردند.

در فقه اگر خویشاوندی کافر پیش از تقسیم ترکه، اسلام آورد به زمرہ وارثان می پیوندد و در همان مقام قرار می گیرد که سزاوار وارث مسلمان است لازم به ذکر است مسلمان از کافر ارث می برد.

اگر فرزند مسلمان کافر شود و نواده های او مسلمان باشد و نواده ها از پدربزرگ ارث می برند و صاحب تر که خویشان دورتر می شوند، هرچند قائم مقامی از پدر کافر باشد طلاق لعان که نوعی از انواع طلاق است،سبب محرومیت زن و شوهر از ارث بردن از هم دیگر می شود ولد الزنا نیز از مواردی است که باعث می شود ولد الزنا از پدر و مادر و اقوام آن ارث نبرد .

ارث بردن پدر و مادر از فرزند فوت شده به چه صورت خواهد بود؟

ارث نیز از جمله حقوق قانونی وراث است که پس از وفات افراد ایجاد می شود و بعضا زمینه های اختلافات قانونی و خانوادگی را ایجاد می کند و اگر حداقل آگاهی در این مورد میان عموم ایجاد شود؛

از برخی اختلافات و دعاوی پرهیز می شود.

به حکم قانون وراث در سه طبقه تقسیم بندی شده اند و به تفکیک طبقه از دارایی متوفی ارث می برند و تا زمانی که وراث طبقه اول وجود داشته باشند، وراث طبقه دوم نفعی از ترکه نمی برند و همینطور تا زمانی که وراث طبقه دوم وجود دارند، وراث طبقه سوم ارثی نخواهند برد.

البته در هر طبقه ممکن است برخی از وراث سهم الارث نداشته باشد که برای مثال اگر در طبقه اول وراث برای متوفی فرزند باشد، مثلا یک دختر و یک پسر، نوه های متوفی ارثی نمی برند چون پدر و مادرشان نسبت به ایشان در اولویت وراث قرار دارند.

حتی در شرایطی ممکن است برخی از ورثه که در ردیف وراث ذینفع قرار ندارند، بدون اینکه سهمی ببرند، فقط باعث کاهش سهم الارث ورثه ای که ذینفع است می شوند که در اصطلاح حقوق به آن حجب نقضانی می گویند. 

سهم الارث ممکن است به برخی از وراث به قرابت باشد و نسبت به برخی دیگر به فرض باشد؛

یعنی سهم الارث برخی از وراث به موجب قانون مشخص شده و همان سهم الارث باید پرداخت شود برای مثال سهم الارث زن متوفی در صورت بودن فرزند برای متوفی، یک هشتم و در صورت نبود فرزند برای متوفی یک چهارم است، در واقع می توان گفت در فرض بر، سهم الارث دقیقا مشخص شده است.

اما در خصوص وراث به قرابت، سهم الارثشان مشخص نشده است بلکه ابتدا باید سهم الارث وراثی که فرض بر هستند، پرداخت و مابقی میان ایشان تقسیم شود که برای مثال فرزندان پسر متوفی قرابت بر هستند یعنی سهم با معیار وراث فرض بر مشخص نشده است و در واقع از دارایی متوفی هر چی باقی ماند میان ایشان بر حسب اینکه تنها باشند یا دو نفر با بیشتر، تمام یا به تساوی تقسیم می شود. 

پدر و مادر در طبقه اول وراث، با زوج، زوجه، اولاد متوفی و بعضا نوه های متوفی به نسبت سهم الارث هر یک سهیم میباشند، منتها می بایست فروض متفاوت سهم الارث پدر و مادر را در صورت بودن یا نبودن سایر وراث طبقه اول به تفکیک بررسی کرد:

الف۔ وراث طبقه اول شامل پدر، مادر، زوج یا زوجه، اولاد در تعیین سهم الارث وراث ابتدا باید سهم الارث وراثی که فرض بر محسوب می شوند را مشخص کرد. در این فرض، زوج یا زوجه و مادر متوفی فرض بر محسوب می شوند؛

مادر از این بابت فرض بر محسوب می شود که با سهم الارثش یک سوم است با یک ششم، در واقع از این دو حالت خارج نیست.

بهتر است موضوع را با مثالی تشریح کنیم؛

مردی فوت می کند، صاحب یک فرزند پسر و یک فرزند دختر، همسر، پدر و مادر است، کل دارایی ایشان پس از کسر بدهی و دیونش، ۱ میلیارد تومان می باشد، با عنایت به وراث فرض بر و قرابت بر سهم الارث هر یک می شود:

_همسرکه با وجود اولاد برای متوفی، سهم الارثش یک هشتم می شود یعنی صد و بیست و پنج میلیون تومان.

_مادر متوفی با وجود اولاد، سهم الارثش یک ششم می شود،یعنی در حدود صد و چهل و شش میلیون تومان و پدر متوفی با وجود اولاد، سهم الارثش یک ششم می شود یعنی در حدود صد و چهل و شش میلیون تومان.

و در نهایت مابقی اموال متوفی به نسبت دو به یک میان اولاد پسر و دختر تقسیم می شود یعنی سهم الارث دختر می شود، صد و نود و سه میلیون و سهم الارث پسر می شود، سیصد و هشتاد و نه میلیون تومان.

- وراث طبقه اول شامل پدر، مادر و همسردر این فرض، چون دو نفروراث فرض بر محسوب می شوند یعنی مادر و همسر، باید ابتدا سهم الارث وراث فرض بر را مشخص کنیم که بدین ترتیب بر مبنای مثال بالا همسر، چون اولادی برای متوفی نیست، سهم الارث همسر متوفی یک چهارم می شود که بر مبنای معیار بالا، دویست و پنجاه میلیون تومان سهم الارث زوجه متوفی است.

اسهم الارث مادر متوفی چون، اولادی برای متوفی نیست،سهم الارثش یک سوم می شود که دویست و پنجاه میلیون تومان سهم الارث مادر متوفی است.پدر متوفی نیز چون قرابت بر می باشد، مابقی اموال متوفی را به قرابت به ارث می برد که پانصد میلیون تومان می شود.

_ وراث طبقه اول پدر و مادر: در این مورد در واقع  تنها دو نفر وراث متوفی می باشند، حتی اگر برای متوفی برادر و خواهر وجود داشته باشد، چون برادر و خواهر وراث طبقه دوم محسوب می شوند، وراث طبقه اول در این فرض پدر و مادر، موجب حجب حرمانی سهم الارث برادر و خواهر خواهند شد.

البته برادر و خواهر در شرایطی می توانند موجبات حجب نقضانی مادر را فراهم کنند و مادر را از حداکثر سهم الارثش یعنی یک سوم محروم و تنها یک ششم سهم الارث نصیب مادر شود.

البته پیش از تشریح اینکه چه شرایطی باعث می شود که سهم الارث مادر کاهش پیدا کند باید با دو اصطلاح حجب حرمانی و نقضانی آشنا شویم.

که در مطلب بعدی اوره خواهد شد زمانی که وراث متوفی تنها پدر و مادر می باشد؛ در این صورت پدر قرابت بر می باشد و باید ابتدا سهم الارث مادر را مشخص کنیم.

اگر متوفی دارای دو برادر با یک برادر به همراه دو خواهر یا چهار خواهر اعم از اینکه از طرف پدر باشند یا از طرف پدر و مادر (ابوینی باشند، در این صورت سهم الارث مادر که باید یک سوم باشد، به یک ششم کاهش پیدا می کند و مابقی برای پدر است و اگر فرض مثال یک برادر تنها برای متوفی باشد یا اینکه تنها دوخواهر برای متوفی باشد،برادر یا خواهران نمیتوانند موجب،حجب نقضانی مادرشان شوند و در نتیجه مادر یک سوم از سهم الارث را به خود اختصاص می دهد و مابقی یعنی دو سوم برای پدر است.

دوستان عزیز با مطالعه مقاله سهم ارث زوجه پس از فوت شوهر می توانید اطلاعات خود را پیرو مطالب گفته شده در این مقاله ارتقاء دهید . 

حجب حرمانی به چه معناست؟

حجب حرمانی: به این معناست که برخی از وراث به واسطه بودن وراث دیگر، کاملا از ارث محروم می شوند برای مثال اگر متوفی پدر و مادر داشته باشد، برادر و خواهر ارثی ندارند و در واقع پدر و مادر موجب حجب حرمانی ارث بری برادر و خواهر شده اند، یا ممکن است متوفی فرزند و نوه داشته باشد، در این صورت نوه ها با اینکه در طبقه اول وراث هستند، اما پدران و مادرانشان موجب حجب حرمانی ارث بری ایشان شده اند.

حجب نقصانی به چه معناست؟

حجب نقضانی: به این معناست که برخی از وراث با وجود وراث دیگر سهم الارثشان کاهش پیدا می کند برای مثال اگر برای متوفی اولاد باشد، سهم الارث زن متوفی که می توانست در نبود اولاد یک چهارم باشد، به یک هشتم کاهش پیدا می کند یا اینکه برای متوفی اولاد باشد، سهم الارث مادر متوفی از یک سوم به یک ششم کاهش پیدا می کند.

دریافت حقوق مستمری فرزند پس از فوت:

پرداخت نفقه می تواند اقارب عمودی را نیز در بر گیرد یعنی پدر و مادر؛ اگر پرداخت نفقه پدر و مادر در صورت داشتن استطاعت مالی پیش از فوت بر عهده متوفی بوده است، پدر و مادر می توانند از مستمری بازنشستگی متوفی نفقه خود را مطالبه کنند مشروط بر اینکه تقسیم مستمری بازنشستگی متوفی میان وراث یا افراد واجب النفقه به نسبت سهم الارث تحقق پیدا نمی کند بلکه به تساوی باید تقسیم شود.

اگر متوفی یک زن، یک فرزند دختر ۱۹ ساله مجرد و بیکاری و پدر و مادری که پرداخت نفقه اشان بر عهده متوفی بوده، داشته باشد، مستمری بازنشستگی متوفی میان این چهار نفر به تساوی تقسیم می شود و هیچ کس نمی تواند مدعی حق بیشتری باشد حتی زن متوفي.

ارث همسر یا همان زوجه از شوهر فوت شده(املاک):

براساس قانون ایران، زن از اصل زمین و به طور کلی املاک ارث نمی برد بلکه از قیمت و ارزش آنها ارث می برد. اما تا زمانی که سهم الارث او داده نشده، اصل ملک به عنوان وثيقه طلب اوست. پس اگر ورثه سهم او را ندادند می تواند درخواست فروش ملک را در صورت نیاز کنند.

فرم درخواست تقسیم ارث:

تقسیم کنندگان:

ورثه مرحوم متوفی به تاریخ به شرح زیر خواهد بود:

1- آقای ................................... فرزند آقای ................................... و نام مادر خانم ..................................... متولد .................................... دارای شماره شناسنامه ....................................... صادره از ...................................... (پدر متوفی)

۲- خانم ...................................... فرزند آقای ........................................ و نام مادر خانم ....................................... متولد ...................................... دارای شماره شناسنامه ................................... صادره از ........................................... مادر متوفی)

٣- خانم ........................................ فرزند آقای ....................................... و نام مادر خانم ...................................... متولد ................................ دارای شماره شناسنامه ................................. صادره از ..........................................

همسر متوفی) ۴- خانم ................................ فرزند آقای ................................ و نام مادر خانم ................................ متولد .................................... دارای شماره شناسنامه .................................... صادره از ................................... دختر متوفی)

۵- خانم .................................... فرزند آقای ............................... و نام مادر خانم ................................. متولد ..................................... دارای شماره شناسنامه .................................. صادره از ................................. دختر متوفی

۶- آقای .................................. فرزند آقای ............................... و نام مادر خانم ...................................... متولد .............................. دارای شماره شناسنامه ...................................... صادره از ....................................... (پسر متوفی)

۷- آقای .................................... فرزند آقای ................................... و نام مادر خانم .......................................... متولد ................................. دارای شماره شناسنامه ...................................... صادره از .................................... (پسر متوفی) همه نامبردگان ساکن تهران به نشانی:

................................. با التفات به گواهی حصر وراث شماره ..................................... مورخ ....................................... صادره از شورای حل اختلاف شهرستان .................... و برابر گواهینامه واریز مالیات بر ارث شماره ................................. مورخ ......................................... صادره از سرممیزی شماره ..................................... اداره ارث تهران و همگی كما فرض الله.

مورد تقسيم:

ماترک مرحوم مورث مرقوم به شرح زیر:

1. سرمایه در گردش مغازه ...................................... به ارزش ................................ ریال. 2. شش دانگ سرقفلی و حق کسب و پیشه یک باب مغازه به پلاک ثبتی شماره .................................... و .................................... فرعی از ......................................... واقع در بخش ثبتی ..................................... 3. ... دانگ مشاع از شش دانگ خانه به پلاک ثبتی شماره................................. فرعی از ................................. اصلی مفروز و مجزی از...................................... واقع در بخش ثبتی .................................. . 4. فیش ثبت نام حج عمره به شماره قبض .................................... با مبلغ واریزی ........................................ ریال.

قدرالسهم ناشی از تقسیم:

1. سرمایه در گردش مغازه واقع در ........................................ به ارزش ......................................... ریال که نسبت به سهم فرضی همزمان با امضاء این سند بین وراث تقسیم گردید.

2. تمامی شش سرقفلی و حق کسب پیشه و تجارت یک باب

مغازه (ردیف ۲) واقع در پلاک ثبتی شماره ................................ فرعی از ....................................... اصلی با جميع توابع و لواحق شرعیه و عرفيه آن در سهم اختصاصی ....................................... مورث مزبور به ازاء قدر السهم الارث قرار گرفته و به ازاء سهم الارث سایر وراث قرار میگیرد و سایر وراث از تاریخ تنظیم این سند حقی نسبت به آن ندارند.

3. تمامت ... دانگ مشاع از شش دانگ یک باب خانه مسکونی

(ردیف ۳) به پلاک ثبتی شماره ..................................... فرعی از ................................. اصلی مفروز و مجزی از .................................... واقع در بخش ثبتی ................................... مورد تقسیم عرصت و اعیان با برق و آب و گاز و با جميع توابع و لواحق شرعیه و عرفيه آن نسبت به سهم بین وراث تقسیم خواهد شد. 4. فیش ثبت نام حج عمره به شماره قبض ................................. با مبلغ

واریزی ......................................... ریال در سهم اختصاصی ...................................... مرحوم مورث .................................... فرزند .................................... قرار گرفت و سایر وراث از تاریخ تنظیم این سند حقی نسبت به آن ندارند.

 

شروط:

1. هر یک از تقسیم کنندگان مرقوم منفردا با بعضا و همه متفقأ ضمن العقد لازم حاضر و ضمن العقد خارج ازم که با قرار شفاها عقد خارج لازم بین آنان منعقد شده متعهد و ملتزم به اجرای تمامی مفاد این سند تقسیم نامه گردیده می باشند.

 2. چنانچه به هر نحوی از انحاء و به هر صورت اعم ازپیش بینی شده و نشده در رابطه با این تقسیم و نحوه آن اختلاف ارزش یا مرغوبیت و نظایر آن مشاهده یا ابراز گردد هر یک از تقسیم کنندگان فوق الذكر ضمن العقود اختلاف ارزش و ما به التفاوت ها را به یکدیگر در مقابل اخذ ۷۵ گرم نبات مصالحه قطعيه صحيحه شرعيه و قانونيه نمودند و کلیه شرایط صحت عقد صلح قطعی اعم از قبض و اقباض و غیره اجراء شده.

۳. منافع مورد تقسيم قبلا به کسی واگذار نشده و دارندگان سهام اختصاصی مرقوم هر یک نسبت به سهم اختصاصی خویش مندرجه در این سند اقرار به تصرف و قبض سهام اختصاصی مرقوم خود نمودند.

 4. هر یک از تقسیم کنندگان به تنهایی به یکدیگر ضمن العقد وکالت، اختیار و اذن داده و می دهند تا چنانچه در مفاد این تقسیم نامه از حيث اشتباهات ناشی از سهم قلم و نظائر آن احتمالا اشتباهی روی داده شده باشد رأسا نسبت به رفع اشتباه و سهم قلم بدون آنکه در ماهیت این تقسیم خللی وارد گردد هر یک از آنان اصالتا و با وکالت از سایرین اقدام نماید.

 5. کلیه اسناد مالکیت املاک فوق الذکر جهت صدور اسناد مالکیت جدید بر مبنای این تقسیم نامه به ادارات ثبت مربوطه ارسال می گردد.

کلیه تقسیم کنندگان فوق التوصيف ضمن العقود مزبور هرگونه ادعا و اعتراض بعدی و احتمالی ولو به عنوان تضرر و غیره را از خود سلب نموده و احتیاط کافه خیارات خصوصا خیار غبن هر چند فاحش از تقسیم کنندگان اسقاط گردید.

 6. کلیه وراث متعهد به تنظیم سند صلح یا وکالت به نام همدیگر نسبت به قسمت های اختصاصی تقسیم شده هستند.

در مورد امر ارث ممکن است که این سوال برای شما عزیزان بوجود بباید که آیا سهم الارث فرزند مجرد با متاهل متفاوت است یا اینکه فرزند مجرد چگونه ارث خواهد برد؟

باید بگوییم که سهم الارث فرزند متاهل و مجرد با هم هیچگونه تفاوتی نخواهد داشت و هر دو به یک صورت محاسبه میشوند،پس همانطور که نسبت به قانون آشنا هستید تقسیم ارث فرزند مجرد و متاهل به یک صورت است و برابر خواهد بود مگر اینکه در وصیت نامه خلاف این امر ذکر شده باشد و پدر یا مادر بنا به مصلحت بخداهند بخش بیشتر اموال خود را به یک فرزند بدهند،منتها این موضوع به معنای ارث نبردن بقیه فرزندان نخواهد بود و همانطور که آگاه هستید هیچ پدری نمیتواند به طور کل فرزند خود را محروم ارث کند‌.

سهم الارث دختر مجرد از پدر:

همانطور که در بالا ذکر شد خدمت شما عزیزان تفاوتی بین شخص متاهل و مجرد در قانون از باب ارث بردن دیده نمیشود،منتها باید بدانیم که یک دختر کمتر از یک پسر ارث خواهد برد و مهم نیست که دختر ازدواج کرده است یا خیر،به هر حال ارث خواهد برد و اینکه سهم پسر دو و دختر در ارث بردن یک است.

تقسیم ارث پدر به چه صورت است؟

بعد از فوت وراث با مراجعه به شورای حل اختلاف و گرفتن گواهی انحصار وراثت اقدام به تقسیم ارث می کنند .

 طبقه اول از وراث عبارتند از :

-درجه یک : پدر و مادر و فرزندان

- درجه دو: نوه های شخص متوفی

زمانی که پدر فوت می کند ابتدا در صورت زنده بودن همسرش ، سهم زن از ارث شوهر به وی پرداخت می شود.

بعد از پرداخت مهریه زوجه و میزان سهم الارث او در صورت نداشتن فرزند یک چهارم به او ارث تعلق می گیرد و در صورت داشتن فرزند به زوجه یک هشتم ارث می رسد.

چون رابطه زوجیت سببی است یعنی از طریق ازدواج خویشاوند شده اند سهم او اول پرداخت خواهد شد.بعد از آن نوبت به بقیه وراث می رسد.

اگر متوفی دارای پدر و مادر باشد.

و فرزند هم داشته باشد سهم هر یک از پدر و مادر متوفی یک ششم است و در صورتی که متوفی پدر یا مادر و یا هم پدر و هم مادر داشته باشد و فرزند نداشته باشد سهم مادر یک سوم و بقیه ترکه متعلق به پدر است .

همانند نحوه تقسیم ارث مادر، برای تقسیم ارث پدر به فرزندان چندین حالت وجود دارد :

اگر وراث متوفی پدر و مادر و یک دختر باشد . سهم ارث پدر از فرزند متوفی یک ششم و سهم ارث مادر نیز یک ششم می باشد.

سهم ارث دختر سه ششم می باشد.

اگر وراث متوفی پدر و مادر و چند دختر باشند . سهم پدر و مادر هر یک یک ششم است و چهار ششم بین دختران تقسیم می گردد .اگر وراث متوفی پدر و مادر یا یکی از این دو باشد و مابقی پسر و دختر باشند به نسبت پسر دو برابر دختر تقسیم میشود .

حالت دیگر این است که متوفی دارای پدر و مادر و یک و یا چند فرزند پسر باشد.

در اینجا یک ششم به پدر یا مادر میرسد و مابقی به پسر یا پسران متوفی می رسد .نکته مهم در اینجا این است که اول زوجه سهم ارث خود را می برد وبقیه ترکه به صورت فوق تقسیم می گردد.

در صورتی که فردی فوت کند و دارای زوجه ، پدر یا مادر ودختر یا پسر باشد.

طبق قواعد فوق ارث تقسیم میشود.

در صورتی که بعد از مدتی پدر بزرگ (پدر متوفی ) فوت کند . و دارای فرزند باشد دیگر ارث به نوه نمی رسد. برطبق قاعده باوجود طبقه اول، طبقه دوم ارث نمیبرد و با وجود درجه اول درجه دوم ارث نمی برد.

تقسیم ارث فرزند فوت شده به چه صورت خواهد بود؟

در حالت فوت فرزند پیش از والدین، در صورت وجود والدین بدون فرزندان متوفی، سهم ارث مادر یک سوم و سهم ارث پدر، دو سوم می باشد.

در حالت وجود فرزندان، سهم هر یک از والدین، یک ششم بوده، یک دختر، یک دوم ترکه و چند دختر، دو سوم ترکه را به ارث می برند و اگر فرزندان، پسرباشند، مازاد بر یک ششم ارث پدر و مادر، سهم ارث آن ها خواهد بود.

زوج و زوجه نیز در صورت وجود فرزندان به ترتیب، یک دوم و یک چهارم و در فرض نبود فرزند، یک چهارم و یک هشتم ترکه را به ارث می برد.

مصادیق تقسیم ارث فرزند فوت شده:

هنگامی که فرزندی فوت می کند، با توجه به این که آیا پدر و مادر وی در لحظه فوت او در قید حیات بوده ، ازدواج کرده و فرزند یا فرزندانی از وی بر جا مانده، یا نه، تقسیم ارث وی می تواند دارای حالات متفاوتی باشد. بر این اساس، چهار حالت اصلی قابل طرح می باشد:

۱_وجود پدر و مادر فرزند فوت شده، بدون فرزندان :در این حالت بررسی تخصیص ارث به پدر بزرگ و یا مادر بزرگ بدون داشتن نوه می باشد در حالتی که فرزندش فوت شده است .

۲_وجود فرزندان وی بدون پدر و مادر

۳_وجود پدر و مادر و فرزندان

۴_وجود همسر ( زوج یا زوجه )

تقسیم ارث فرزند فوت شده در حالت وجود پدر و مادر به چه صورت خواهد بود؟

در این حالت، پدر و مادر فرزند فوت شده یا یکی از آن ها در لحظه فوت او در قید حیات بوده و فرزند فوت شده، فاقد همسر و فرزند اعم از پسر و دختر می باشد.

ماده 906 قانون مدنی درباره حکم این وضعیت، مقرر داشت: اگر برای متوفی اولاد یا اولاد اولاد از هر درجه که باشند موجود نباشد هر یک از ابوین در صورت انفراد تمام ارث را می برد و اگر پدر و مادر میت هر دو زنده باشند مادر یک ثلث و پدر دو ثلث می برد.

بنابراین مطابق این ماده، دو حالت را باید تفکیک نمود:

۱_تنها یکی از والدین فرزند فوت شده در لحظه فوت او در قید حیات می باشد. در این صورت، پدر یا مادر زنده، تمام ترکه فرزند فوت شده را به ارث خواهد برد.

۲_هر دو والدین در لحظه فوت فرزند در قید حیات می باشند. در این صورت، سهم ارث مادر یک سوم بوده و دوسوم ترکه به پدر تعلق می گیرد.

تقسیم ارث فرزند فوت شده در حالت وجود فرزندان به چه صورت میباشد؟

اگر که یا چنانچه در لحظه فوت فرزند، پدر و مادر وی در قید حیات نبوده، اما فرزند فوت شده، خود دارای فرزند یا فرزندانی باشد، تقسیم ارث فرزند فوت شده میان فرزندان وی، مطابق ماده۹۰۷ قانون مدنی است.

به موجب این ماده: (اگر متوفی ابوین نداشته و یک یا چند نفر اولاد داشته باشد ترکه بطریق ذیل تقسیم می شود: اگرفرزند منحصر به یکی باشد خواه پسر خواه دختر، تمام ترکه به او می رسد. اگر اولاد متعدد باشند ولی تمام پسر با تمام دختر، ترکه بین آنها بالسویه تقسیم می شود. اگر اولاد متعدد باشند و بعضی از آنها پسر و بعضی دختر، پسر دو برابر دخترمی برد.)

همانطور که ملاحظه می شود، ماده 907 قانون مدنی ، سه فرض را پیش بینی کرده است:

۱_فرزند فوت شده در لحظه فوت تنها دارای یک فرزند می باشد. در این فرض، تمام ترکه به فرزند باقی مانده می رسد.

۲_فرزند فوت شده در لحظه فوت، دارای چند فرزند بوده که همگی دختر یا پسر هستند. در این فرض، ترکه به نحو تساوی میان فرزندان تقسیم میشود.

۳_فرزند فوت شده در لحظه فوت، دارای چند فرزند بوده که برخی دختر و برخی پسر می باشند. در این فرض، سهم پسر دو برابر سهم دختر خواهد بود.حال نیاز است این موضوع را بیان کنیم که در قواعد گفته شده، تفاوتی میان فرزند ناشی از نکاح دائم و موقت نبوده و ارث بردن فرزند درازدواج موقت دقیقا مانند نکاح دائم می باشد.

تقسیم ارث فرزند فوت شده در حالت وجود پدر و مادر و فرزندان به چه صورت میباشد؟

در حالتی که هم پدر و مادر و هم فرزندان در قید حیات هستند، از آنجا که در طبقات ارث همگی در یک طبقه قرارگرفته، همه آن ها ارث می برند، اما با توجه به اینکه فرزند به جای مانده از متوفی، دختر یا پسر بوده و با در نظر گرفتن تعداد فرزندان، نحوه تقسیم ارث فرزند فوت شده، متفاوت خواهد بود و به همین دلیل ما نیز این موضوع را به طورجداگانه بررسی خواهیم کرد.

_پدر و مادر و یک دختر:

چنانچه والدین فرزند فوت شده یا یکی از آن ها در لحظه فوات او در قید حیات بوده و همچنین دارای یک فرزند دختر نیز باشد، تقسیم ارث فرزند فوت شده، مطابق ماده 908 قانون مدنی انجام خواهد شد.

مطابق این ماده: (هرگاه پدر یا مادر متوفی یا هر دو ابوین او موجود باشند با یک دختر، فرض هریک از پدر و مادر سدس ترکه و فرض دختر نصف آن خواهد بود و ما بقی باید بین تمام وراث به نسبت فرض آنها تقسیم شود.)

بنابراین طبق این ماده، در فرضی که وراث فرزند فوت شده،پدر و مادر و یک دختر او باشند، سهم هر یک از پدر و مادر،یک ششم ترکه بوده، دختر، یک دوم ترکه را به ارث برده و مابقی ترکه میان وراث به نسبت سهامشان تقسیم خواهد شد.

_پدر و مادر و چند دختر:

در حالتی که علاوه بر پدر و مادر، چند دختر فرزند فوت شده نیز در لحظه فوت او در قید حیات می باشند، ماده 909 قانون

مدنی بر نحوه تقسیم ارث فرزند فوت شده حاکم می باشد.

به موجب این ماده:(هرگاه پدر یا مادر متوفی یا هر دو ابوین اوموجود باشند با چند دختر فرض تمام دخترها دو ثلث ترکه خواهد بود که بالسویه بین آنها تقسیم می شود و فرض هریک از پدر و مادر یک سدس و ما بقی اگر باشد بین تمام ورثه به نسبت فرض آنها تقسیم می شود.)

بر اساس این ماده، در صورتی که وراث فرزند فوت شده، منحصر به پدر و مادر و چند دختر باشد، سهم ارث مادر و پدر ، یک ششم ترکه بوده، دو سوم ترکه سهم ارث دختران است که میان خود به تساوی تقسیم می کنند و مابقی ترکه میان وراث به نسبت سهامشان تقسیم میشود.

_پدر و مادر و فرزند یا فرزندان پسر:

اگر که وراث فرزند فوت شده، پدر و مادر و فرزندان پسر او باشند، سهم هر کدام از پدر و مادر از ترکه، یک ششم بوده وبقیه ترکه به فرندان می رسد. بنابراین در این حالت، بحث تقسیم اضافه ترکه میان وراث به نسبت سهامشان مطرح نمیشود.

تقسیم ارث فرزند فوت شده در حالت وجود همسر به چه صورت خواهد بود؟

بر اساس ماده 913 قانون مدنی: در تمام صور مذکورہ دراین مبحث هریک از زوجین که زنده باشد فرض خود را می برد و این فرض عبارت است از نصف ترکه برای زوج و ربع آن برای زوجه درصورتی که میت اولاد یا اولاد اولاد نداشته باشد و از ربع ترکه برای زوج و ثمن آن برای زوجه درصورتی که میت اولاد یا اولاد اولاد داشته باشد و مابقی ترکه برطبق مقررات مواد قبل ما بین سایر وراثت تقسیم می شود.

باید بیان شود که بر اساس این ماده، اگر در لحظه فوت فرزند همسر وی در قید حیات باشد ابتدا سهم ارث زوج یا زوجه از ترکه به او داده می شود.

به این ترتیب که، سهم ارث زوج، یک دوم ترکه درصورت نبود فرزند و یک چهارم ترکه در صورت وجود فرزند برای متوفی بوده و سهم ارث زوجه، یک چهارم ترکه در صورت نبود فرزند و یک هشتم ترکه در صورت وجود فرزند برای متوفی می باشد.

پس از پرداخت این سهام، ما بقی ترکه میان بقيه وراث طبق ترتیبی که توضیح داده شد، تقسیم خواهد شد.

نتیجه مقاله ارث و سهم ارث

موضوع ارث و قوانین و مقررات حاکم بر آن که در قوانین جاری و ساری کشور به لحاظ اهمیت موضوع به طور مفصل ساخته شده است مسائل مختلف ارث، یکی از پیچیده ترین موارد و موضوعات حقوقی می باشد که در این مقوله سعی گردید به طور خلاصه برخی از این موارد به زبان ساده برای آشنایی کلی شما عزیزان مطرح گردد.

بررسی تخصصی سهم الارث طبقات مختلف نیازمند نیازمند آشنای اولیه با مقولات حقوقی و آشنایی مفهوم کلماتی مانند، اخوه ابی ، کلاله ابی ، کلاله ابوینیو غیره می باشد که پرداختن به آن خارج مجال این نوشته است.

image
JM
نویسنده این مطلب

مهدی حنیور

ارسال دیدگاه

کاربر عزیز برای ارسال دیدگاه ابتدا باید عضو یا وارد شوید

عضویت / ورود
 
دیدگاه ها
این مطلب نظری ندارد