کاربر گرامی به وب سایت دادسرا یار خوش آمدید | برای استفاده کامل از امکانات سایت عضو یا وارد شوید

دیه انسان+مقادیر آن+بررسی تخصصی

شما در حال مشاهده مطلب مذکور در بخش مقالات سایت می باشید

دیه انسان+مقادیر آن+بررسی تخصصی

دیه انسان+مقادیر آن+بررسی تخصصی

دیه : دومین ضمانت اجرای جنایات است. دیه را در فارسی خون بهاء می گوییم. قانون گذار در ماده ی 17 قانون مجازات آن را توضیح می دهد. دیه مالی است که در شرع مقدس برای ایراد جنایت به موجب قانون مقرر می شود. دیه در مقابل جنایت است و به مجنی علیه یا ولی یا اولیاء دم پرداخت می شود.

انواع دیه انسان

الف-دیه مقدور : در برخی جنایات شارع میزان دیه را مشخص کرده است. مثلا دیه یک دست 5 شتر است، این را دیه مقدور می نامیم.

ب-دیه غیر مقدور : در برخی جنایات میزان دیه از قبل مشخص نشده است و تعیین آن به نظر حاکم واگدار شده است ، این را دیه غیر مقدور یا ارش یا حکومت می نامند( مثلا ماده ی 585 قانون مجازات). قانون گذار در برخی موارد واژه ی دیه را به کار برده است که مقصودش اعم از مقدور و غیر مقدور است.

قانون گذار با توجه به دیه مقدر باید ارش را معلوم کند بر اساس شبیه سازی و نظر کارشناس یعنی پزشکی قانونی. چون در تعیین ارش اختلاف نظر زیاد در پزشکی قانونی ایجاد می شد الان اداره کل پزشکی قانونی طبق مطالعات خود جداول معینی تعیین کرده و براساس آن جداول ارش ها را مشخص می کند.

در راستاب مطالب ذکر شده می توانید با مطالعه مقاله انواع دیه به طور مفصل تری در این زمینه اطلاعاتی کسب نمایید. 

در چه مواردی دیه انسان پرداخت می شود؟

الف- جنایات غیر عمد(اعم از شبه عمد و خطای محض)

از اول ذمه مشغول به قصاص نشده و دیه به آن تعلق می گیرد.

ب- جنایات عمدی که در آن قصاص مرتکب جایز نیست یا چهار شرط ماهوی را ندارد.

مصادیق دیه انسان

در قانون مصوب سال 92 مصادیق شش گانه ی دیه حذف شده و دیه عملا بر مبنای ارزش ریالی پرداخت می شود و ماده ی 549 موارد دیه ی کامل را همان مواردی که در مقررات شرع تعیین شده است اعلام کرده و نامی از موارد شش گانه نیاورده و میزان دیه توسط قویه قضاییه براساس نظر مقام رهبری هرسال تعیین می گردد.

مقدار دیه زن

- میزان دیه زن و مرد تا 3/1دیه کامل برابر است یعنی اگر جنایت میزان دیه اش کمتر از یک سوم باشد بین مرد و زن فرقی نیست. مثلا دیه یک انگشت 10/1 دیه کامل است پس بین زن و مرد فرقی نیست.

 قاعده ی تنضیف دیه بانوان

اما اگر دیه جنایت به اندازه ی 3/1 و یا بالاتر از آن بشود دیه زن نصف می شود.

دیه انسان خنثی

دیه خنثی چطور حساب می شود؟

الف- اگر ملحق به زن شود دیه نصف می شود.

ب- اگر ملحق به مرد شود دیه کامل می شود.

ج- اگر خنثی مشکل باشد 4/3 دیه کامل فرض می شود.

آیا قاعده ی تنضیف در ارش هم حاکم است؟

مثلا جنایتی بر زن وارد شده است پزشک قانونی میزان ارش را 40% تعیین می کند(بیشتر از 3/1 دیه کامل است). ماده ی 569 قانون مجازات بیان می کند فرقی بین زن و مرد در ارش نیست و قاعده ی تنضیف حاکم نیست و در ادامه ماده می گوید ارش را نصف نمی کنیم ولی اگر ارش جنایت وارده از دیه ی خود آن عضو بیشتر شود امکان پذیر نیست.

دیه مجنی علیه زن دز تصادفات رانندگی

وقتی در تصادفات رانندگی مجنی علیه زن باشد مابه التفاوت دیه زن ومرد را از محل صندوق تأمین خسارت بدنی به عنوان خسارت و نه دیه به زن پرداخت می کنیم.

دیه انسان های اقلیت مذهبی

دیه اقلیت های شناخته شده در قانون اساسی(یهودی، زرتشتی، کلیمی) به اندازه ی مسلمان ها تعیین شده است(ماده 545)

دیه انسان متولد از زنا

شخص متولد از زنا دز صورتی که هر دو یا یکی از طرفین زنا مسلمان باشند، در احکام دیه مانند مسلمانان است.

تغلیظ دیه انسان

مواردی است که دیه بیشتر می شود و تغلیظ دیه صورت میگیرد. تغلیظ خاص قتل است و در جنایات دون نفس لحاظ نمی شود. ولو اینکه جمع دو جنایت دون نفس به اندازه دیه کامل باشد. البته سقط جنین پس از حلول روح هم مشمول حکم تلغیظ است.

نوع قتل در تغلیظ مهم نیست یعنی در عمد و شبه عمو و خطای محض تغلیظ لحاظ می شود.

تغلیظ در ماه های حرام(محرم، رجب، ذی القعده، ذی الحجه) یا در محدوده حرم مکه صورت می گیرد.

تغلیظ برابر است با دیه کامل + 3/1 دیه کامل.

خسارات مازاد بر دیه انسان

خسارات مازاد بردیه با اثبات هزینه های مازاد بر اساس هزینه های متعارف سنجیده می شود.

دیه جنایات دون نفس

قواعد عمومی

الف- عضو واحد خودش یک دیه کامل دارد. بر این اساس زبان، بینی، گردن، ستون فقرات،نخاع و ..... هر کدام یک دیه کامل دارند.

ب-اعضایی که زوج هستند جفتشان یک دیه کامل دارند و واحد آنها نصف دیه کامل است مثل دست ها، پاها، چشم ها، گوش، لب و......

پ-کندن یا از بین بردن موی سر یا ریش مرد در صورتی که دیگر نروید دیه کامل و اگر دوباره بروید نسبت به موی سر ارش محاسبه می گردد و نسبت به ریش 3/1 دیه کامل ثابت است.

ت- هر دو بیضه دیه کامل دارد(بیضه راست 3/1 دیه بیضه چپ 3/2 دیه).

ج- مجموع 4 پلک یک دیه کامل(پلک های بالا3/1 دیه و پلک های پایین 2/1 دیه).

چ-اعضای 10تایی : یک دیه کامل و هر کدام 10/1 دیه( مثل انگشتان دست و پا)

ح- دیه فلج کردن یک عضو 3/2 دیه همان عضو است.

خ- دیه از بین بردن عضو فلج 3/1 از دیه همان عضو است.

د-اگر کارایی همان عضو کم شود و فلج نشود، با توجه به میزان کارایی ارش دارد.

ذ- دیه شکستن استخوان اگر با عیب و نقص درمان شود دیه 5/1 از همان عضو است و اگر بدون عیب و نقص درمان شود 25/4 از همان عضو است.

ر-کندن و یا از بین بردن تمام موی سر زن در صورتی که دیگر نروید موجب دیه کامل زن و در صورتی که بروید موجب مهر المثل است.

ز-کندن و یا از بین بردن هر یک از ابروها 4/1 دیه کامل و اگر دوباره بروید موجب ارش است.

ژ-از بین بردن دو لاله گوش دیه کامل و از بین بردن هر یک از آن ها نصف دیه کامل.

س-از بین بردن تمام دندان های دائم 28 گانه دیه کامل دارد.

ش-دیه شکستن هر یک از دنده های محیط به قلب 40/1 دیه کامل و دنده های دیگر100/1 دیه کامل.

ص-دیه ازاله ی بکارت توسط غیر همسر و بدون رضایت موجب ضمان المثل است.

پیوند خوردن عضو در جنایت تاثیری در دیه عضو ندارد.

دیه زوال منافع

منظور از منافع بهره ی است که از اعضا ایجاد می شود مثلا چشم: بینایی، گوش: شنوایی و...

این منافع دیه یا ارش دارند. بعضی مواقع دیه کامل دارند مثل عقل، شنوایی، بینایی، بویایی، توان مقاربت.

بعضی مواقع ارش دارد مثل چشایی، لامسه، انزال و.....

دوستان همراه با کمک لینک نیز می توانیم به مقاله ذکر شده رجوع کنیم و با دیه دنده و ترقوه  آشنا شویم. 

تداخل و تعدد دیه انسان

اصل بر عدم تداخل دیات است، مگر آنکه در قانون خلاف آن آمده باشد(م 538 ق مجازات).

برای اینکه جنایات دون نفس تداخل داشته باشد باید 4 شرط موجود باشد:

1-از یک نوع بودن آسیب

2-قرار گرفتن در یک عضو

3-آسیب ها متصل به هم باشند که عرفا واحد محسوب شود.

4-با یک رفتار به وجود آمده باشد.

هرکدام از این شرایط نقص شود دیه را مجزا حساب می کنیم.

image
JM
نویسنده این مطلب

مهدی حنیور

ارسال دیدگاه

کاربر عزیز برای ارسال دیدگاه ابتدا باید عضو یا وارد شوید

عضویت / ورود
 
دیدگاه ها
این مطلب نظری ندارد